Ząbkowanie u niemowląt – kolejność, objawy i domowe sposoby
Ząbkowanie u maluchów to moment, gdy pierwsze zęby mleczne przebijają się przez dziąsła. Zwykle zaczyna się to w pierwszym roku życia dziecka i może powodować zmiany w jego zachowaniu oraz dyskomfort. Choć każde dziecko doświadcza tego etapu na swój sposób, objawy bywają często podobne. Dziś sprawdzimy, jakie są najczęstsze objawy ząbkowania, kolejność wyrzynania zębów mlecznych i jak złagodzić ból i swędzenie dziąseł.
Kiedy zaczyna się ząbkowanie u dzieci?
U niemowląt ząbkowanie rozpoczyna się najczęściej w okresie między czwartym a siódmym miesiącem życia. Jednak każde dziecko rozwija się w swoim tempie, dlatego ten proces może nastąpić zarówno wcześniej, jak i później. Opóźnione ząbkowanie wcale nie musi być powodem do niepokoju, podobnie zresztą jak przedwczesne ząbkowanie. Oczywiście, w razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z pediatrą. Zazwyczaj pierwsze pojawiają się dolne jedynki. Całkowity proces ząbkowania trwa do około trzeciego roku życia, aż wszystkie zęby mleczne są na miejscu. Kluczowe jest, by rodzice byli świadomi tego etapu i bacznie obserwowali indywidualny rozwój swojego dziecka.
Jaka jest kolejność wyrzynania zębów mlecznych?
Ząbkowanie u dzieci przebiega najczęściej według określonego schematu, choć oczywiście nie jest to reguła. Jak już wspomnieliśmy, każde dziecko rozwija się indywidualnie. W jakiej kolejności wychodzą zęby w czasie ząbkowania?
-
Dolne siekacze, zwane jedynkami, pojawiają się między 6 a 12 miesiącem życia,
-
górne siekacze boczne, czyli dwójki, wyrzynają się w wieku od 9 do 16 miesięcy,
-
pierwsze zęby trzonowe rosną pomiędzy 13 a 19 miesiącem życia,
-
kły wychodzą między 16 a 23 miesiącem,
-
proces kończy się zwykle wyrżnięciem drugich zębów trzonowych w okresie od 23 do 33 miesięcy.
Zwykle do trzeciego roku życia dziecko ma już komplet mlecznych ząbków.
Rodzice powinni cały czas bacznie obserwować ten proces i dbać o higienę jamy ustnej malucha na każdym jego etapie.
Jakie są objawy ząbkowania u dzieci?
Ząbkowanie u dzieci często powoduje nadmierne ślinienie się, co jest naturalną reakcją organizmu na podrażnione dziąsła. Maluchy bywają wtedy drażliwe i mogą mieć problemy z zasypianiem ze względu na dyskomfort związany z bolesnym ząbkowaniem. W poszukiwaniu ulgi chętnie gryzą różne przedmioty, co łagodzi ból i swędzenie dziąseł.
Do objawów ząbkowania zaliczamy:
-
nadmierne wydzielanie śliny,
-
obrzęk i zaczerwienienie dziąseł,
-
drażliwość i płaczliwość,
-
zaburzenia snu i problemy z jedzeniem,
-
odruchowe gryzienie i wkładanie przedmiotów do buzi,
-
w przypadku niektórych dzieci ząbkowanie powoduje także wzrost temperatury ciała.
Jak długo trwa ząbkowanie u dzieci?
Ząbkowanie u dzieci może trwać od kilku miesięcy aż do paru lat. Zwykle rozpoczyna się między 4. a 7. miesiącem życia i kończy około 3. roku, gdy dziecko ma już pełen zestaw zębów mlecznych. Każde dziecko rozwija się na swój sposób, dlatego czas trwania tego procesu bywa różny.
Pierwszymi zębami, które zazwyczaj pojawiają się w buzi malucha, są dolne jedynki. Proces ten składa się z kilku etapów i kończy się, gdy drugie zęby trzonowe wychodzą między 23. a 33. miesiącem życia.
Niektóre dzieci przechodzą przez ten proces szybciej lub wolniej niż inne, co jest zupełnie normalne i wynika z ich indywidualnego tempa rozwoju.
Domowe sposoby na ząbkowanie
Aby złagodzić dyskomfort związany z ząbkowaniem i ulżyć dziecku, warto sięgnąć po kilka sprawdzonych sposobów:
-
schłodzone gryzaki dla niemowlaków skutecznie łagodzą ból dziąseł wywołany wyrzynaniem zębów,
-
delikatne masowanie dziąseł – czystym palcem lub specjalną silikonową szczoteczką,
-
przemywanie dziąseł dziecka naparem z rumianku,
-
przytulanie, kołysanie czy ciepła kąpiel również mogą przynieść dziecku ulgę i złagodzić objawy ząbkowania.
Co na ząbkowanie?
Jeśli domowe sposoby nie pomagają na symptomy towarzyszące ząbkowaniu, skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Może on zalecić leki na ząbkowanie w postaci łagodzącego ból dziąseł żelu lub homeopatycznych czopków.
Przed zastosowaniem jakiegokolwiek produktu warto poradzić się pediatry, by upewnić się o jego bezpieczeństwie dla dziecka. Leki na ząbkowanie są szeroko dostępne i stanowią wsparcie dla rodziców podczas tego trudnego czasu u maluchów.
Jak dbać o higienę jamy ustnej dziecka podczas ząbkowania?
Podczas ząbkowania bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja jamy ustnej malucha. Gdy tylko pojawiają się pierwsze zęby mleczne, warto codziennie czyścić dziąsła. Można to robić, używając wilgotnej gazy lub specjalnie zaprojektowanej szczoteczki dla niemowląt. Regularne mycie nie tylko usuwa resztki jedzenia, ale także przynosi ulgę podrażnionym miejscom.
Po wyrżnięciu się zębów należy zacząć je szczotkować, chroniąc delikatne zęby przed próchnicą. Używanie właściwych produktów higienicznych w tym okresie jest niezwykle istotne dla przyszłego zdrowia jamy ustnej dziecka.
Warto też unikać podawania słodkich napojów i pokarmów przed snem bez uprzedniego oczyszczenia jamy ustnej malucha. To działanie pomaga zapobiegać rozwojowi bakterii i ochronić młode zęby mleczne przed próchnicą.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem podczas ząbkowania?
Podczas ząbkowania dobrze jest skonsultować się z lekarzem, gdy dziecko ma bardzo wysoką gorączkę lub gdy dolegliwości bólowe nie ustępuje pomimo prób ich złagodzenia. Niepokojące symptomy to także biegunka lub wymioty.
Podwyższona temperatura ciała może wskazywać na przypadkowe współistnienie innej infekcji i nie zawsze musi być związana wyłącznie z procesem wyrzynania się zębów. Lekarz pomoże ocenić sytuację, ustali przyczynę problemów i doradzi dalsze postępowanie.