atopowe zapalenie skóry

Jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku jest atopowe zapalenie skóry. Kiedyś objawy schorzenia stwierdzano zaledwie u 1% populacji, dzisiaj zakłada się, że co piąte dziecko i pięćdziesiąty dorosły zmaga się z AZS. Związane jest to przede wszystkim z niezdrową żywnością, przewlekłym stresem oraz ze zwiększającym się zanieczyszczeniem środowiska. Jak wygląda diagnostyka i leczenie atopowego zapalenia skóry?

Atopowe zapalenie skóry - co to jest?

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna, która charakteryzuje się silnym świądem, zmianami skórnymi, a także nawracającymi zaostrzeniami. Jej przebieg może być łagodny, umiarkowany bądź ciężki. W zależności od pory roku, objawy schorzenia mogą być mniejsze (lato) bądź intensywniejsze (jesień, zima). Najdotkliwiej na AZS chorują małe dzieci.

Przyczyny zachorowań na atopowe zapalenie skóry

Jedną z głównych przyczyn zachorowania na AZS są uwarunkowania genetyczne. Badania naukowe potwierdzają, że ryzyko zachorowania u dziecka zwiększa się, jeśli na choroby alergiczne cierpią rodzice. U osób chorych stwierdza się niewłaściwy skład bariery skórno-naskórkowej oraz nieprawidłowe działanie układu immunologicznego. Oznacza to zwiększone wytwarzanie przeciwciał IgE przeciwko alergenom, nawet w przypadku niewielkiej ilości antygenów.

Jak wygląda diagnoza atopowego zapalenia skóry?

AZS jest jedną z chorób, które nie zawsze można łatwo rozpoznać, ponieważ bardzo często jest mylona z alergią, dlatego w razie niepokojących objawów, należy udać się niezwłocznie do dermatologa lub alergologa. W odróżnieniu od zwykłego uczulenia, zmiany skórne pojawiające się przy atopowym zapaleniu skóry mają inny wygląd oraz umiejscowione są w innych miejscach. Najczęściej są to oczodoły, szyja, zgięcia łokci i kolan, a także grzbiety rąk i stóp.

AZS rozpoznaje się na podstawie charakterystycznych symptomów oraz wywiadu z pacjentem przeprowadzanym na temat chorób atopowych w rodzinie. Podstawą zdiagnozowania atopowego zapalenia skóry są kryteria Hanifina i Rajki.

Kryteria większe:

  • świąd skóry,
  • przewlekły i nawrotowy przebieg choroby,
  • typowe umiejscowienie zmian,
  • atopia u pacjenta bądź członków rodziny.

Kryteria mniejsze to m.in.:

  • suchość skóry,
  • rybia łuska,
  • podwyższone stężenie IgE,
  • nawroty zakażenia skóry,
  • wyprysk rąk i/lub stóp oraz sutków,
  • powracające zapalenie spojówek,
  • zaćma podtorebkowa,
  • cienie wokół oczu,
  • świąd skóry po spoceniu,
  • nietolerancja pokarmowa,
  • nietolerancja wełny,
  • zaostrzenie w wyniku stresu,
  • zaczerwienienie twarzy,
  • łupież biały.

Aby stwierdzić AZS muszą być zatem spełnione 3 z 4 kryteriów głównych oraz co najmniej 3 kryteria mniejsze. Te ostatnie mają charakter uzupełniający, dlatego ich rozpoznanie nie jest konieczne.

atopowe zapalenie skóry

Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?

Aby leczyć AZS powinno się wyeliminować wszystkie czynniki uczulające, zarówno z otoczenia, jak i z pokarmów. Należy także utrzymywać właściwy poziom kwasów omega-3 i omega-6 w organizmie. Terapia atopowego zapalenia skóry polega przede wszystkim na zastosowaniu kremów i maści o właściwościach natłuszczających i nawilżających, kortykosteroidów, światłoterapii, a także leków przeciwzapalnych, przeciwuczuleniowych i immunosupresyjnych.

Metody stosowane w przypadku dzieci i dorosłych będą się nieznacznie różnić. Leczenie AZS u najmłodszych pacjentów polega na miejscowej naprawie naskórka, starszych na przepisaniu leków doustnych oraz zastosowaniu silniejszych steroidów.

Podsumowanie

Częstotliwość występowania alergicznych chorób skóry zwiększa się z roku na rok. Coraz częściej na AZS zapadają również bardzo małe dzieci. Aby uniknąć powikłań i zapobiegać nawrotom objawów, należy jak najszybciej poddać się terapii dopasowanej do rodzaju skóry. Wczesna reakcja na atopowe zapalenie skóry może zastopować jego rozwój.