Półki apteczne zdają się niemalże uginać pod naporem różnego typu leków o wielorakim przeznaczeniu. Niektóre osoby przyjmują na co dzień przeróżne medykamenty, nie zastanawiając się nawet nad tym, czy robią to właściwie. Zalecenia lekarskie to jedno, ale zdecydowana większość osób nawet nie czyta dokładnie ulotki dołączonej przez producenta danego specyfiku. Można w ten sposób nieświadomie wyrządzić sobie mniejszą lub większa krzywdę. Niektóre substancje nie mogą być ze sobą łączone ze względu na szkodliwe interakcje. W konsekwencji mogą wystąpić różne nieprzyjemne dolegliwości, łącznie z poważnym uszczerbkiem na zdrowiu. Tylko znajomość prawidłowego przyjmowania leków zapewni bezpieczeństwo i pozwoli uchronić się przed niemiłymi niespodziankami.

Poznaj podstawowe zasady przyjmowania leków

Wystarczy zajrzeć do ulotki pierwszego lepszego leku z apteki, aby zobaczyć, że każdy ma jakieś skutki uboczne. Kluczowe jest tutaj stosowanie medykamentów zgodnie z zaleceniami lekarskimi i ich producentów. Niestety nadal wiele osób nie jest świadomych prawidłowych zasad przyjmowania leków, przez co muszą liczyć się z mniej lub bardziej poważnymi konsekwencjami swojego zaniedbania. Znaczenie ma nawet to, o jakiej porze zażywamy konkretne medykamenty. Niektóre leki powinny być łączone z posiłkiem, inne stosowane na czczo lub przyjmowane wieczorem lub na noc. Każdy lek ma swoje przeznaczenie, działanie i wymagania odnośnie pory jego przyjmowania. W zależności od sposobu działania najlepsza skuteczność może przypadać na konkretną porę dnia, co powinno się mieć zawsze na uwadze.

Istotna jest tutaj dobowa aktywność organizmu – z rana mamy szybką przemianę materii, podnosi się ciśnienie tętnicze krwi, pobudzone są gruczoły odpowiedzialne za wydzielanie hormonów. Z tego powodu zaleca się przyjmować z rana leki hormonalne, moczopędne, leki na nadciśnienie, osteoporozę, antydepresyjne i przeciwzakrzepowe. Z kolei wieczorem wszystko spowalnia, zostają zaktywizowane procesy regeneracyjne. Jest to czas na przyjęcie leku przeciwalergicznego, przeciwastmatycznego, uspakajającego lub nasennego. 

Sprawdź, czy przypadkiem nie popełniasz tych błędów

Istotną kwestią podczas przyjmowania leków jest to, czym je popijać. W większość przypadków najlepszym wyborem jest czysta woda, ale niektórzy sięgają po mleko, kawę, herbatę czy sok owocowy. Napoje te mogą wchodzić w interakcje ze składnikami znajdującymi się w lekach, dlatego nie należy ryzykować. Może to skutkować brakiem skuteczności działania medykamentu lub nasileniem się negatywnych skutków ubocznych. Nie powinno się popijać leków ciepłymi płynami, które niszczą ich otoczkę. Mogłoby się wydawać, że nie ma w tym niczego niewłaściwego, ale przyspiesza to rozpuszczanie tabletki i przedwczesne uwalnianie składników aktywnych w nieodpowiednim odcinku układu pokarmowego. Zaleca się popijać leki zwykłą wodą o temperaturze pokojowej.

Kolejną kwestią jest gryzienie czy dzielenie tabletek, szczególnie tych trudnych do przelęknięcia. Jest to niewłaściwe postępowanie, bo może skutkować przyspieszonym uwalnianiem się substancji leczniczej. Będzie to szczególnie niewskazane przy zażywaniu tabletek dojelitowych. Z powodu uszkodzenia otoczki pastylka zacznie rozpuszczać się w żołądku na skutek oddziaływania na nią kwasu solnego. Wyjątkiem są tabletki z kreską lub krzyżykiem na powierzchni – mogą być one dzielone w tych właśnie miejscach. Trzeba pamiętać o tym, że niektóre leki przyjmuje się na czczo, a w przypadku innych nie wolno wręcz tego robić, bo można podrażnić sobie układ pokarmowy. Termin na czczo oznacza, że na pusty żołądek, czyli po przebudzeniu, przed zjedzeniem czegokolwiek. Jest to ważne z tego względu, że treść żołądkowa osłabia działanie substancji czynnych zawartych w leku. Co więcej, mogą być one całkowicie bezskuteczne. Warto też sprecyzować to, jaka powinna być minimalna przerwa od jedzenia – optymalne będzie 12 godzin. Przyjmowanie leków wraz z pokarmem przyczynia się do osłabienia jego wchłanialności.

O czym jeszcze należy pamiętać?

Jeśli zapomnimy o zażyciu leku, nie należy przyjmować podwójnej jego dawki. Nie wolno samodzielnie decydować o ilości zażywanego medykamentu ani stosować go w większych dawkach, niż zalecił lekarz. Zwiększa się wtedy ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych. Istotna jest także prawidłowa kolejność przyjmowania leków, o czym również decyduje specjalista. Nie można wziąć wszystkich naraz, bo niektóre medykamenty znoszą nawzajem swoje działanie lub potęgują je. Kolejną kwestią będzie to, że leki mogą osłabiać skuteczność działania antykoncepcji hormonalnej. Zwiększa się wtedy ryzyko zajścia w ciążę, jeśli nie stosuje płciowego się podczas stosunku dodatkowych metod zabezpieczających.

Wiele osób ma w swojej domowej apteczce mnóstwo pozaczynanych leków, które niestety nie są wiecznie trwałe. Mają swój termin przydatności do spożycia. Można sobie bardzo zaszkodzić, przyjmując przeterminowane medykamenty. Zawsze trzeba sprawdzić termin ich przydatności, ocenić kolor i konsystencję. Niektóre preparaty muszą zostać zużyte bardzo szybko. Nadal nie brakuje osób, które zostawiają sobie antybiotyki z poprzedniej kuracji, po czym sięgają po nie, gdy złapie je kolejna infekcja. Jest to niewłaściwe postępowanie, bo przyczyną choroby mogę być inne patogeny i skuteczność działania medykamentu będzie zerowa.

Przyjmowanie preparatów witaminowych również musi być przemyślane. Niektóre z nich rozpuszczają się w wodzie, inne tylko w tłuszczu (A,D,E,K). Skuteczność witamin wzrasta też dzięki łączeniu ich ze sobą – przykładowo witamina A+D+E lub witaminy B z witaminą C. To samo dotyczy składników mineralnych – witamina D+wapń, witamina E+żelazo. Nie zaleca się suplementować pojedynczymi witaminami lub solami mineralnymi, ale sięgać po preparaty witaminowo-mineralne. Kolejną kwestią jest przyjmowanie leków przeciwbólowych – należy po nie sięgać zaraz po pojawieniu się dolegliwości, aby działanie było najskuteczniejsze.