Kodeina to jeden ze składników leków przeciwbólowych i syropów na kaszel, które można kupić w aptece bez recepty. Przyjmowanie środków farmakologicznych zawierających w składzie ten organiczny związek chemiczny zgodnie z zaleceniami lekarza skutecznie redukuje objawy choroby czy dolegliwości bólowe. Stosowanie większych dawek niż ustalone lub długotrwałe zażywanie leków z kodeiną, może jednak prowadzić do uzależnienia. Jak dokładnie działa kodeina? Jakie ma skutki uboczne? Kiedy nie należy jej stosować?

Kodeina – jak działa?

Kodeina to organiczny związek chemiczny z grupy opioidów, mający bezpośredni wpływ na receptory opioidowe. Jej działanie w organizmie związane jest ze zmianą w morfinę, która wykazuje właściwości przeciwbólowe. W przypadku niektórych osób przemiana kodeiny w morfinę przebiega szybciej, co skutkuje wysokim stężeniem tego składnika psychoaktywnego w organizmie.

Kodeina, tak samo jak morfina uśmierza lub całkowicie likwiduje ból. Ponadto działa przeciwkaszlowo, zahamowując ośrodek kaszlu znajdujący się w mózgu. Syropy zawierające kodeinę zaleca się pacjentom z suchym, męczącym kaszlem bez odkrztuszania wydzieliny. Leki należy przyjmować w określonych przez lekarza dawkach, przez krótki czas.

Kodeina jest metabolizowana przez enzymy wątrobowe, a następnie wydalana z moczem w ciągu 48 godzin. Warto przy tym pamiętać, że po upływie doby od zażycia leku, wydalane jest około 90% przyjętej dawki. 

Kodeina – wskazania do stosowania leków z kodeiną

Kodeinę stosuje się podczas występowania następujących dolegliwości:

  • bóle np. stawów czy pourazowe,
  • biegunka,
  • suchy, uporczywy kaszel,
  • zespół jelita drażliwego,
  • choroba zwyrodnieniowa stawów.

Kodeina – skutki uboczne

Kodeina, jak każdy inny lek może powodować niepożądane skutki uboczne. Często występującymi reakcjami organizmu u pacjentów są:

  • senność,
  • zawroty głowy,
  • zaparcia. 

Zastosowanie leków z kodeiną może skutkować:

  • pogorszeniem apetytu,
  • osłabieniem,
  • bólami głowy,
  • suchością w ustach,
  • skurczem krtani, oskrzeli, żołądka,
  • zaburzeniami snu,
  • wymiotami,
  • omdleniami,
  • uczuciem  niepokoju,
  • zatrzymaniem moczu,
  • pogorszeniem widzenia,
  • drżeniem,
  • zwężeniem źrenic,
  • nudnościami,
  • wysypką,
  • problemami z pracą serca.

Kodeina – przeciwwskazania do stosowania

Mimo że leki z kodeiną niwelują ból i kaszel, nie wszyscy mogą je stosować. Główne przeciwwskazania to:

  • karmienie piersią,
  • I trymestr ciąży,
  • zaburzenia oddychania u dzieci w wieku 12-18 lat,
  • szybka przemiana kodeiny w morfinę,
  • dzieci do 12. roku życia,
  • zaparcia,
  • astma oskrzelowa,
  • bezdech senny.

Kodeiny nie należy również łączyć z konkretnymi lekami, np. neuroleptykami (leki przeciwpsychotyczne), barbituranami (właściwości nasenne, przeciwdrgawkowe) czy przeciwhistaminowymi (hamują działanie histaminy).

Podsumowanie

Przyjmowanie kodeiny w zbyt dużych i częstych dawkach wykazuje działanie odurzające, może również uzależniać. Mimo krótkotrwałego uczucia euforii po jednorazowym zastosowaniu syropu czy tabletek z kodeiną, regularne zażywanie takich lekarstw może powodować poważne problemy zdrowotne – zaburzenie pracy serca, snu, bóle głowy, drażliwość. Kodeina przyjmowana zgodnie z zaleceniami lekarza jest jednak bardzo skutecznym środkiem przeciwbólowym czy przeciwkaszlowym.